Աշխատաժամանակն այն ժամանակահատվածն է, որի ընթացքում աշխատողը պարտավոր է կատարել պայմանագով նախատեսված աշխատանքը։
Աշխատաժամանակը ներառում է ՝
1)փաստացի աշխատած ժամանակահատվածը հերթապահությունը աշխատավայրում կամ տանը
2)գործուղման ժամանակահատվածը
3)աշխատավայր,աշխատանքային գործիքները և պաշտպանության միջոցները կարգի բերելու կամ նախապատրաստելու համար անհրաժեշտ ժամանակահատվածնները
4)օրենքով,կոլեկտիվ պայմանագրով կամ գործատուի ներքին իրավական ակտերով սահմանված կարգով աշխատաժամանակում ներառվող ընդմիջումները
5)պարտադիր բժշկական զննության ժամանակահատվածը
6)աշխատավայրում կամ ուսումնական հաստատություններում որակավորման բարձրացման համար անանհրաժեշտ ժամանակահատվածը
7)օրենսգրքի 108-րդ հոդվածով սահմանված կարգով աշխատողին աշխատանքի չթույլատրելու ժամանակահատվածը, եթե աշխատանքի չթույլատրված աշխատողին թույլատրվում է մնալ աշխատավայրում ՝ պահպանելով աշխատավյրում սահմանված կարգը
8)պարապուրդի ժամանակահատվածը
9)օրենքով,կոլեկտիվ պայմանագրով կամ ներքին իրավական ակտերով սահմանված այլ ժամանակահատվածներ
Աշխատաժամանակի տեսակները:
ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքին ամրապնդել է աշխատաժամանակի տեսակները։ Աշխատաժամանկի տեսակներից է ՝ Ոչ լրիվ աշխատաժամանակն։ Սահմանվում է ՝
1)աշխատողի և գործատուի համաձայնությամբ
2)աշխատողի պահանջով ՝ կապված նրա առողջական վիճակի հետ, բժշկական եզրակացության հիման վրա
3)հղի կնոջ և մինչև մեկ տարեկան երեխա խնամող աշխատողի պահանջով
4)հաշմանդամի պահանջով ՝ բժշկական եզրակացության հիման վրա
5)ընտանիքի հիվանդ անդամի խնամքն իրականացնող աշխատողի պահանջով բժշկական եզրակացության հիման վրա, սակայն ոչ ավելի քան վեց ամիս ժամանակով և յուրաքանչյուր օրվա համար ոչ ավելի, քան օրվա համար սահմանված աշխատաժամանակի կեսը։
Մյուս տեսակներից է ՝ Արտաժամյա աշխատանքները որոնք չեն ներգրավում ՝
1)մինչև18 տարեկան աշխատողները
2)առանց արտադրությունից կտրվելու ՝ հանրակրթական և մասնագիտական դպրոցներում սովորող աշխատողները դասերի օրերին
3)առողջության համար վնասակար և վտանգավոր գործոնների ազդեցությամբ և կոլեկտիվ պայմանագրով նախատեսված այլ պայմաններում աշխատողները։
Տեսակններից է նաև ՝Գիշերային աշխատաժամանակն է։ Գիշերային է համարվում ժամը 22-ից մինչև 6-ը, գիշերային ժամանակի ընթացքում կատարված աշխատանքը։ Աշխատանքը ներգրավել չի թույլատրվում մինչև 18 տարեկան անձանց, ինչպես նաև այլ աշխատողներին որոնց գիշերային աշխատանքն արգելված է բժշկական եզրակացությամբ։
Սահմանե՛լ հանգստի ժամանակ հասկացությունը:
Հանգստի ժամանակ աշխատանքային օրենսգրքով և օրենքով, կոլեկտիվ կամ աշխատանքային պայմանագրով կանոնակարգված աշխատանքից ազատ ժամանակն է որն աշխատողն օգտագործում է իր հայեցողությամբ։ Հանգստի տեսակներն են ՝
1)հանգստանալու և սնվելու համար ընդմիջումը
2)աշխատանքային օրվա ընթացքում հանգստանալու համար լրացուցիչ և հատուկ ընդմիջումները
3)աշխատանքային օրերին միջև ընկած անընդմեջ հանգիստը
4)ամենշաբաթյա անընդմեջ հանգիստը
5)ամենամյա հանգիստը
Հանգստի ժամանակի տևողությունը:
Հաշվի առնելով աշխատանքի պայմանները ՝ աշխատանքային օրվա ընթացքում աշխատողնորին կարող է տրամադրվել հանգստի համար լրացուցիչ ընդմիջում։ Մինչև 18 տարեկան աշխատողներին, որոնց աշխատաժամանակի տևողությունը գերազանցում է 4 ժամը, աշխատաժամանակի ընթացքում պետք է տրվի հանգիստ համար լրացուցիչ ընդմիջում ՝ նվազագույնը 30 րոպե։ Լրացուցիչ և հատուկ ընդմիջումները ներառվում են աշխատաժամանակում, իսկ դրանց տրամադրման կարգը սահմանվում է ներքին կարգապահական կանոններով, աշխատանքիի ժամանակացույցով կոլեկտիվ և աշխատանքային պամանագրերով։